Żydowska Trasa Pamięci: Historia Żydów w Bochni

Czy kiedykolwiek zastanawialiśmy się, jakie zdarzenia miały miejsce w naszej rodzinnej Bochni podczas drugiej wojny światowej? Być może przechodzimy tamtędy i nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, co działo się tam przed siedemdziesięcioma laty. Pragniemy przybliżyć miejsca naznaczone tragiczną historią okupacyjną Żydów z Bochni i jej okolic.

Historia Żydów w Bochni.

Historia społeczności żydowskiej w Bochni sięga XV wieku. W XVI w. obszar zamieszkiwany przez Żydów systematycznie się powiększał. Wraz z upływem czasu odgrywali coraz większą rolę w mieście i byli aktywni w życiu społecznym.

Żydzi bocheńscy długo - do 1874 r. - nie posiadali własnej synagogi. Spotkania modlitewne odbywały się w prywatnych domach. W 1873 powstał tutaj cmentarz żydowski. Żydzi zorganizowali w Bochni kilka domów modlitwy. Przeważnie mieściły się one w prywatnych domach. Początkowo były to pomieszczenia przy ul. Trudnej oraz w domu przy ul. Sutoris.

W latach 30. XX w. gmina żydowska rozpoczęła starania o budowę synagogi (ul. Trudna 13). Budowę, która trwała kilka lat, rozpoczęto w 1932 r., jednak prace przerwał wybuch wojny. Pod koniec lat trzydziestych Żydzi uzyskali pozwolenie na korzystanie z obiektu.

Wnętrze starego żydowskiego sklepu

Od połowy XIX w. społeczność żydowska zajmowała się przede wszystkim handlem. Do Żydów należało wiele sklepów, restauracji, młynów oraz warsztatów rzemieślniczych. Inteligencję stanowili lekarze, nauczyciele, prawnicy. Wielu z nich było absolwentami Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Do największych bocheńskich zakładów przemysłowych należały:

- Cegielnia Eksterna,

- Zakład Naczyń Kamionkowych Henryka Munzera,

- Firma Hochsteina, Stillmana i Stiglitza.

W posiadaniu obywateli żydowskich znajdowała się także pierwsza w mieście stacja benzynowa oraz pierwszy samochód osobowy.

W 1939 r. w Bochni mieszkało około 3 tys. Żydów. Wraz z rozpoczęciem okupacji Niemcy zaczęli stosować wobec nich różnego rodzaju represje.

Trochę zdjęć dawnej Bochni.